‘Burdur’da 2019 yılı ‘Artık Bilgi Bankası’ kayıtlarına göre yaklaşık 740 milyon metre küp olarak gerçekleştiği belirtildi. Mermer Artıklarının sınıflandırıldıktan ve boyutlandırıldıktan sonra içeriklerine göre; kağıt, boya, plastik, inşaat, yol, beton, seramik, gıda, yem, ve tarım gibi çeşitli sanayi kollarında kullanıldığı aktarıldı’

Burdur Valisi Ali Aslantaş’ın   başkanlığında “Mermer Artıklarını Değerlendirme Projesi” toplantısı yapıldı.  Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü  (MAPEG)  Doğal Taş Daire Başkanlığı tarafından ‘Pilot il seçilen Burdur’da  mermer artıklarının ülke ekonomisine geri kazandırılmasına yönelik projenin ilk ayağı olan “Mermer Artıkları Değerlendirme Projesi İstişare Toplantısı”  geniş katılımla  Burdur İl Özel İdaresi İl Genel Meclisi toplantı Salonunda 2 Nisan 2021 Cuma günü 14.00-16.30 saatleri arasında  gerçekleştirildi.  Burdur Valisi Ali Arslantaş’ın girişim ve temasları sonrası başlatılan proje ile,  ilimiz ekonomisinde önemli yer tutan mermer sektöründeki kayıpların en aza indirilmesi hedefleniyor. Gerek sektör temsilcileri,  gerek milletvekilleri, STK’lar istişareleri sonucu projenin hayata geçmesini sağlayan Burdur Valisi Ali Arslantaş’ın başkanlığında yapılan toplantıda Ak Parti Burdur Milletvekilleri Bayram Özçelik, Yasin Uğur,  Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü Doğal Taş Dairesi Başkanı Abdülkerim Aydındağ, Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Yusuf Keyik, Burdur Belediye Başkan Yardımcısı Hasan Duygulu,  Burdur Doğaltaş Madenciler Mermer Makine Üreticileri Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği Başkanı Nasuh Ekinci, Maden Sanayi İşverenleri Sendikası Başkanı Naci İlci,  Burdur Mermerciler ve Madenciler Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği Başkanı Hakkı Arslan birer konuşma yaptılar.

MERMER ARTIKLARI HANGİ ALANLARDA KULLANILIYOR?

Konuşmaların sonunda MAPEG yetkilileri tarafından sinevizyon eşliğinde sunumda bulunuldu. Sunumda  ülkemizde son 10 yılın doğal taş üretim rakamları değerlendirmesine göre ortalama yüzde 5 verimle yaklaşık 3,25 milyar tonu bulan taş artığı doğada atıl durumda beklediğinin altı çizildi. Burdur’un Türkiye doğal taş madenciliğinde ülkemiz ekonomisine katkısı olan illerimizden biri olduğunun altı çizildi. Yine Burdur’da 2019 yılına kadar yapılan doğal taş üretimi sonrasında ortaya çıkan artık pasa miktarının ‘Artık Bilgi Bankası’ kayıtlarına göre yaklaşık 740 milyon metre küp olarak gerçekleştiği belirtildi. Beyan edilmeyen miktarlar göz önüne alındığında bu arakamın çok daha yüksek olduğu gözler önüne serildi.Sunumda ayrıca mermer ocaklarında, üretim faaliyetlerinin doğal sonucu olarak meydana gelen ve pasa olarak adlandırılan malzemelerin ‘Atık’ değil, ‘Artık (agrega endüstriyel ham madde  ve benzeri) malzemeler olduğuna vurgu yapıldı. Bu artıkların çevreyi kirleten zararlı atıklar değil, ekonomik değeri olan yeniden değerlendirilebilecek nitelikteki hammadde kaynakları olduğunu belirtildi. Bu kaynakların değerlendirileceği cevher zenginleştirme ve nihai ürünlere yönelik tesislerin sayısının artırılmasının büyük önem arz ettiğinin altı çizildi. Mermer Artıklarının sınıflandırıldıktan ve boyutlandırıldıktan sonra içeriklerine göre; kağıt, boya, plastik, inşaat, seramik, gıda, yol, beton, yem, ve tarım gibi çeşitli sanayi kollarında kullanıldığı aktarıldı. Ayrıca beyaz ve der renkli mermerlerin kentlerdeki park ve bahçelerde de peyzaj-dekor olarak kullanıldığı, kireç taşının ise termik santrallerde kömür yakımı sonucu oluşan SO2 yi, CO2’ye çevirmek için kullanıldığı, meydana gelen kükürt salınımını azalmak amacı ile de yılda yaklaşık 150 bin ton kireç taşı kullanıldığı söylendi.

SORU SORULDU , CEVAPLARI ALINDI

Protokol konuşmaların sonunda soru-cevapta bulunuldu. Sektör temsilcisi mermer sanayi işadamı ve temsilcilerin sorularını Burdur Valisi Ali Arslantaş, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü Doğal Taş Dairesi Başkanı Abdülkerim Aydındağ yanıtladı.

SERGİ AÇILDI

Toplantı sonunda  hayırsever iş adamı Ercan Akın ARGE çalışması sonucu mermer tozunun geri dönüşümü projesi ortaya İZOBOX yapı malzemesinin sergisi açıldı. Burdur 2. OSB’de faaliyete geçen fabrikada üretimi yapılan yapı malzemesinin tanıtımı yapıldı.

 VALİ ALİ ARSLANTAŞ, İLİMİZ MERMER SEKTÖRÜNÜ KONUŞTU

Burdur Valisi Ali Arslantaş yaptığı konuşmasında; “Günümüzde hızlı nüfus artışı, teknolojik gelişmeler ve ekonomik kalkınma gibi nedenler doğal kaynakların kullanımını artırmıştır. Türkiye ekonomisine en çok katkısı bulunan madencilik sektörünün başında mermer gelmektedir. Mermerin hem yurt içi hem de yurt dışı pazar payı bakımından ülke ekonomisine direkt katkı sağladığı görülmektedir. Türkiye’de mermer ocaklarının dağılımına bakıldığında en fazla Güney Batı Anadolu Bölgesinde olduğu ve bu bölgede üretim yapan ve ürettiği mermeri tüm dünyaya ihraç eden illerimizden biri de Burdur’dur.  İlimizde 217Ruhsatlı Mermer Ocağı,70Faal Ocak,123 Mermer Fabrikası ve Atölyesi bulunmaktadır. Sanayi sektöründe çalışan toplam 10.854kişiden 6.151 kişiye iş sağlayarak istihdamın yüzde  57’sini oluşturmaktadır. İlimizden 2013-2020 yılları arasında toplam 1 Milyar 452 Milyon Dolar ihracat gerçekleşmiş olup, bu ihracatın 1 Milyar 48 Milyon Doları mermer ihracatıdır.  Her yerde ve her sektörde olduğu gibi Burdur’da da mermer sektöründeki hızlı büyüme ile mermer ocaklarının sayısının artması, plansız ve kontrolsüz faaliyetlerin gerçekleştirilmesi ve doğaya hızla insan elinin değmesi gibi sebepler doğal yaşam ortamlarının bozulmasına ve çevresel sorunları da beraberinde getirmiştir. Bu nedenle daha planlama aşamasından başlanarak faaliyete son vermeye kadar tüm aşamalarda blok mermer üretimi faaliyetinin çevreye olan etkileri belirlenmeli, gerekli önlemler alınmalı ve çevre ile uyumlu faaliyet gerçekleştirilmelidir. Faaliyet sırasında çalışacak tüm personele, çevre kavramı, çevre kirliliği ve sonuçları, hava kirliliği ve kontrolü, gürültü kirliliği ve kontrolü, su kirliliği ve kontrolü, toprak kirliliği ve kontrolü, atık yönetimi, geçici depolama ve çevre mevzuatı kapsamında yükümlülükler hakkında eğitim verilmeli ve bilinçlendirme çalışması yapılmalıdır. Mermer ocağının ormanlık alanlarda açılması durumunda bu alanlarda belirlenecek meşcere haritasına göre faaliyetin orman alanları üzerine olası etkileri ve alınacak tedbirler ile koruma planı belirlenmelidir. Yapılacak yollar yamaçlardan aşağı toprak kaydırmayacak şekilde yapılmalıdır. Yeni açılacak yollar, kademe, şantiye, pasa ve stok alanı belirlenirken mümkün olduğunca ağaçsız alanlar veya daha az ağaç kesilecek alanlar seçilmelidir. Depolanan malzemenin yağmur suları ve diğer etkenler ile harekete geçerek yüzey sularına ve dere yatağına ulaşımını engelleyici tedbirler alınmalı, faaliyetlerden kaynaklı atıksular bölgedeki derelere deşarj edilmemelidir. Mermer ocaklarında blok mermer üretimi sırasında oluşan tehlikeli atıklar, Tehlikeli Atık Geçici Depolama Alanlarında depolanmalı ve en fazla 180 gün içerisinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca hazırlanan çevrimiçi “Atık Yönetim Uygulaması sayfasından taşıma talebi oluşturup izin/çevre lisansı almış firmalara verilerek geri kazanımı veya bertaraf edilmesi sağlanmalıdır. Ayda 1 ton veya daha fazla tehlikeli atık oluşması halinde tehlikeli atıkların geçici depoladığı alanlar için geçici depolama izni alınmalıdır. Pasalar, pasa depolama alanı dışında hiçbir yere dökülmemeli ve taşmaması için tedbirler alınmalıdır. Çünkü bu malzemenin döküldüğü yerden kaldırılması zaman, iş gücü, can ve mal güvenliği açısından mümkün olmamaktadır. Mermer pasası mevzuatımızda inert maden atığı olarak değerlendirilmektedir. Maden atıklarının miktarının azaltılması, işleme tabi tutulması, geri kazanımı, yeniden kullanımı, maden sahası dışında başka bir alanda hammadde olarak kullanımı ve bertarafı esas olup bu kapsamda çalışmalar yürütülmeli, inert maden atıklarının alan ıslahı, dolgu, restorasyon amaçlı kullanımı veya depolanması sağlanmalı, Mermer ocaklarında çok ciddi miktarda pasa oluştuğundan bu mermer artık malzemeler tekrar değerlendirilerek hem ülke ekonomisine kazandırılmalı hem de çevre kirliliği önlenmelidir. Bakanlığımızdan gelen kıymetli misafirlerimizle ilimizde oluşan artık madenin nasıl değerlendirilmesi gerektiği konusunda daha öncede görüşmelerde bulunduk. İlimizin bu amaçla yapılacak çalışmalarda pilot il olması ve tüm Türkiye’ye örnek olacak çalışma örneklerinin hayata geçirilmesi için misafirlerimizin yaptıkları çalışmaları ve önerileri sektörümüzün temsilcileriyle paylaşacağız” dedi.

 MİLLETVEKİLİ BAYRAM ÖZÇELİK’İN KONUŞMASI

Adalet ve Kalkınma Partisi Burdur Milletvekili Bayram Özçelik yaptığı konuşmada; “Kıymetli valimizin baştan beri takip ettiği bir proje. Oda başkanlarıyla, sektör temsilcileriyle bir araya geldiğinde ortaya çıkan bu güzel sonucu daha sonra ısrarla hem Ankara’da takibi, hem bize konu intikal ettiği zaman milletvekilimizle beraber hem daire başkanımızla, hem de kıymetli Enerji ve Tabii Kaynaklar  Bakanımızı makamında ziyaret bu konu üzerinde Burdur’un ‘Pilot il’ olması noktasında görüşmeler yapıldı. Sonuçta iyi bir netice ortaya çıktı” diye konuştu.

MİLLETVEKİLİ YASİN UĞUR’UN KONUŞMASI

Adalet ve Kalkınma Partisi Burdur Milletvekili Yasin Uğur konuşmasında; “Aslında konu çok uzun elimizde çok değerli bir maden var” dedi. ‘Rakamsal boyutundan ziyade ortaya çıkardığı istihdam açısından da çok önemli sektör” sözlerinin altını çizdi.

BURDUR BELEDİYE BAŞKAN YARDIMCISI HASAN DUYGULU’NUN KONUŞMASI

Burdur Belediyesi olarak mermer atıklarının, yani işletme atıkları dediğimiz sanayideki işletme atıklarının depolanması ile ilgili önemli bir çalışma başlattık. Orman Genel Müdürlüğümüz ile yaptığımız ortak çalışmada 50 dönümlük bir arazinin tahsisini gerçekleştirdik. Burdur’un hemen girişinde sanayi bölgesinin antenlerinin bulunduğu tepenin arksında 50 dönümlük bir arazi kapalı bir havzada ÇED raporu alınmış bir şekilde depolama alanı olarak şu anda faaliyete başladı” sözlerine yer verdi.

DOĞAL TAŞ DAİRE BAŞKANI AYDINDAĞ’IN KONUŞMASI

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü Doğal Taş Dairesi Başkanı Abdülkerim Aydındağ, “Atıktır bir zararı yoktur, ancak yıllardan beri bir birikim var. Yıllara sari bu birikim çevresel, görsel anlamda büyük bir kirlilik yaratıyor. Bu çevresel boyutu. Bunların rahatsız edici olması sadece çevreseldir. Ancak; bunun diğer tarafında da ekonomik boyut var. Bunlar ‘para’, baktığımız zaman yüzde 5’inden 2 milyar dolar elde ediyorsak, yüzde 95’inden niye gelir elde edemiyoruz?. İşin kötü tarafı onları attığımız yerin altında da maden var. Onlara da artık ulaşamıyoruz. Kapattığımız alanlarda maden alanları. Böylede bir handikap haline geldi” diye konuştu.

BUTSO YÖNETİM KURULU BAŞKANI YUSUF KEYİK’İN KONUŞMASI

Burdur Ticaret ve Sanayi Odası (BUTSO) Yönetim Kurulu Başkanı Yusuf Keyik yaptığı konuşmada; “Mermer atıklarının değerlendirilmesi ve ekonomiye kazandırılması noktasında ilimizin pilot il olarak belirlenmesinde katkılarından dolayı Valimiz Sayın Ali Arlantaş’a ve Bakanlığımızın değerli bürokratlarına teşekkürlerimi arz ederim. Sadece Odamıza kayıtlı 203 Merkez, 137 Şube kayıtlı olmak üzere toplam 340 Doğaltaş Madencilik ve Mermercilik sektöründe  firmamız bulunmaktadır. Bu sektörde 10 Bini aşkın işçi istihdam edilmektedir. Şubeye kayıtlı firmalarımızın ihracat rakamları kendi merkezlerine yazılması sebebi ile il ihracat rakamına yansımamaktadır. Bu sebeple şimdi söyleyeceğim ihracat rakamlarına en az yüzde  40’lık bir rakamın ilave edilmesinin yerinde olacağını düşünmekteyim. TİM – Türkiye İhracatçılar Meclisi verilerine göre; 2018 Yılında 193 Milyon, 585 Bin, 2019 Yılında 196 Milyon, 475 Bin, 2020 Yılında ise 205 Milyon, 347 bin Amerikan Doları ihracatımız gerçekleşmiştir.  İhracatımızın büyük kısmını da Doğaltaş Madencilik ve Mermercilik sektörü oluşturmaktadır. İhracatı, ithalatını kat be kat geçmiş bir il olduğumuzu da gururla hatırlatmak isterim. Allah bize mermer gibi öyle cevher vermiş ki bu güne kadar bu cevheri blok olarak satmaktan, atıklarının değerlendirilmesine zamanımız kalmamıştır.  İlimizde Mermercilik sektörünün yoğun olması ister istemez mermer atıklarını gündeme getirmektedir. Bu atıklar sağlıklı bir şekilde mamül hale getirilemediği için birçok kez yer gök mermer atığı ile dolmaktadır.  İlimizin değerli iş insanlarından Sayın Naci İLCİ; mermer ocağında yapmış olduğu rehabilitasyon örnek bir uygulama olarak karşımıza çıkmaktadır. Sayın İlci’ye bu çalışmasından dolayı teşekkür ederim. Mermer atıklarının kağıt, boya, plastik ve kablo, inşaat Sektöründe; Sıva, Macun, Derz dolgusu olarak, yapıştırıcı, halı tabanı ve muşamba, seramik Sektörü ile henüz ülkemizde gelişmemiş olsa da Gıda sektörün de kullanıldığını biliyoruz. Mermer atıklarını ekonomiye kazandırmak, dolaysıyla görüntüde ve çevreye etkisini minimum seviyeye indirmek için Ar-Ge çalışmalarına fon ayırmamız gerekmektedir.  Bizden önce bu sorunları yaşamış ülkelerin tecrübelerinden de faydalanmak sureti ile süreci daha etkin hale getirebileceğimizi düşünüyorum. Sözlerime son verirken ilimiz ve ülke ekonomisine katkı sağlayacağını düşündüğümüz bir konuda pilot il olarak kabul edilip sorunlarımıza çözüm aradığımız bu ortamın hazırlanmasına öncülük eden Sayın Valimize ve Değerli Bürokratlarımıza şahsım ve Odam adına şükranlarımı sunar, toplantının hayırlara vesile olmasını temenni ederim” dedi.

NACİ İLCİ’NİN KONUŞMASI

“Mermer atıklarının değerlendirilmesi, maden sahalarından rehabilitasyon çalışmaları ve çevre ile dost madencilik faaliyetlerinin ele alınacağı bu toplantının düzenlenmesi nedeni ile Burdur Valimiz sayın Ali Arslantaş başta olmak üzere emeği geçen herkese teşekkür ederim” diye konuşmasına başlayan Maden Sanayi İşverenleri Sendikası Başkanı Naci İlci; “Maden Sanayi İşverenleri Sendikası olarak kurulduğumuz günden bu güne kadar, sektörümüz hakkında toplumda yerleşik bulunan yanlış madencilik algısını bertaraf etmek için, faaliyetleri planlamamızın hep ilk sırasında yer aldı. Zira ülkemizin ekonomisine doğrudan katkı sunan ithal girdiye dayalı olmayan ve stratejik önemi yüksek bu sektörün önündeki en önemli engellerden biri yanlış algılardır. Bunun yanı sıra maden atıklarının değerlendirilerek ekonomiye yeniden kazandırılmasını sektörümüzün devamlılığı adına büyük önem taşımaktadır” sözlerini kaydetti.  Halil İbrahim KARA

NASUH EKİNCİ’NİN KONUŞMASI

Burdur Doğaltaş Madenciler Mermer Makine Üreticileri Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği Başkanı Nasuh Ekinci, yaptığı konuşmada; “Bizde  çıkan 2 adet artık. Birincisi şu; Mermer ocaklarından çıkarmış olduğumuz blokların ebatsız olan ve bizim moloz dediğimiz parçalardır. İkincisi ise fabrikalarda bu gelen blokların aynı hizar artığı talaş gibi kestikten sonra şalam dediğimiz sulu çamur. Peki; bunların değerlendirilmesi ile ilgili devletimiz, bakanlığımız ve genel müdürlüğümüz çok ciddi bir konuya el bastı. Ve dikkat edin Burdur  ‘Pilot il’idir. İl olarak ta buna sahip çıkmak zorundayız bu projeye” diye konuştu.

HAKKI ARSLAN’IN KONUŞMASI

Burdur Mermerciler ve Madenciler Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği Başkanı Hakkı Arslan; “Burada yapılan çalışma ilk defa bir valinin bizim  bu konuyla ilgili biz talepte bulunmadan harekete geçip, bizleri organize etmesi ve bu konuyla dertlenmesi. Başta sayın valimizi ve milletvekillerimizi kutluyorum ve çok teşekkür ediyorum” ifadelerini kullandı.

Halil İbrahim Kara